Leccións do Exxon Valdez

Por Amy Goodman
25 de Marzo de 2009

Fai vinte anos, o buque petroleiro Exxon Valdez derramou polo menos 11 millóns de galóns de petróleo nas prístinas augas de Prince William Sound, en Alaska. As consecuencias do derrame foron desastrosas e continúano sendo ao día de hoxe. O incidente tivo un gran impacto no medio ambiente e a economía. En lugar de consideralo simplemente como un caso de contaminación, Riki Ott cre que o desastre do Exxon Valdez é unha ameaza fundamental para a democracia estadounidense.

Ott, unha toxicóloga mariña e pescadora comercial de salmón, oriúnda de Cordova, Alaska, comeza o seu libro sobre o desastre, "Not One Drop" (Nin unha pinga), cunha cita de Albert Einstein: "Ningún problema pode ser solucionado co mesmo nivel de conciencia que o xerou".

O masivo derrame estendeuse 1.900 quilómetros desde o lugar do accidente, e cubriu 5.150 quilómetros de costa e un área de 25.900 quilómetros cadrados en total. O 24 de marzo de 1989, Ott, que formaba parte do Consello Directivo do Sindicato de Pescadores do Distrito de Cordova, estaba inspeccionando a escena desde o aire: "Era unha escena surreal. Era simplemente marabilloso, marzo, o amencer, as montañas de cor rosada, brillando coa luz do sol. E de súpeto, chegamos ao lugar onde estaba a cuberta vermella do buque petroleiro, que é do longo de tres canchas de fútbol; a auga mansa, de cor azul profundo; e esta mancha negra, como de tinta, que se estendía coa marea".

A noticia do derrame coñeceuse en todo o mundo, e moita xente achegouse a Valdez, Alaska para empezar a limpeza. A vida mariña quedou devastada. Ott di que ata medio millón de paxaros mariños morreron, ademais de 5.000 nutrias mariñas, 300 ou máis focas de Groenlandia e millóns de salmóns novos, ovos de peixes e peixes novos. A morte dos ovos de peixes provocou un impacto de longo prazo, aínda que retardado, na pesca de arenque e salmón en Prince William Sound. En 1993, a industria pesqueira estaba en quebra. As familias perderon o seu sustento logo de pedir grandes préstamos para comprar botes e permisos de pesca custosos. Aínda que a pesca de salmón mellorou, os arenques nunca volveron.

Esta situación económica desfavorable é unha das bases da acción legal contra ExxonMobil, a maior empresa petroleira do mundo. O complexo litixio prolongouse durante dúas décadas, e ExxonMobil está gañando. Hai 22.000 actores que demandan a ExxonMobil. Un xurado outorgoulle unha indemnización de 5.000 millóns de dólares aos demandantes por danos e prexuízos, que equivale ao que eran, naquel momento, as ganancias anuais de Exxon. Esta cifra foi reducida á metade por un Tribunal Federal de Apelacións, e foi reducida finalmente a apenas pouco máis de 500 millóns de dólares pola Corte Suprema. Ao longo dos 20 anos de batallas xudiciais, 6.000 dos demandantes orixinais morreron. ExxonMobil, coas súas millonarias ganancias anuais e exércitos de avogados, pode facer que o caso de Valdez permaneza nos tribunais durante décadas, mentres os pescadores comerciais damnificados van morrendo da pouco.

O poder de ExxonMobil para librar unha batalla contra decenas de miles de cidadáns fixo que Ott unísese ao crecente número de activistas que quere pór ás empresas no seu lugar, quitándolles o seu status xurídico de "persoa". Unha decisión da Corte Suprema de Estados Unidos do século XIX deulle ás empresas o status de "persoas", brindándolles o acceso a proteccións amparadas pola Carta de Dereitos. Ironicamente, este dereito xorde da "Cláusula de Protección Igualitaria" da 14ª Emenda, adoptada para protexer aos escravos liberados das opresivas leis estatais logo da Guerra Civil. Historicamente, as empresas eran habilitadas polos estados para realizar as súas actividades. Os estados podían revogar o permiso dunha empresa se esta inclumplía a lei ou actuaba por encima da súa habilitación.

Ricki Ott díxome: "Durante os primeiros corenta anos logo da aprobación de devandita lei, presentáronse 307 demandas, dezanove por parte de afroestadounidenses, o resto por empresas. E nese momento, cando a Décimocuarta Emenda aprobouse para as empresas, xurdiu isto que se chama persoa empresarial. E a persoa empresarial, aos ollos da lei, pode ter acceso a dereitos, dereitos humanos, á Carta de Dereitos, a proteccións constitucionais. Iso está mal. A palabra -empresa- nunca aparece na Constitución nin na Carta de Dereitos. Así é como perdemos a liberdade de expresión. Aínda temos, como pobo, a Primeira Emenda, pero tamén a teñen as empresas".

Considérase que a "liberdade de expresión" das empresas inclúe realizar contribucións a campañas políticas e facer lobby no Congreso. As persoas que inclumplen a lei poden ser encerradas; cando unha empresa incumpre a lei - aínda que cometa un delito doloso, provocando a morte - as consecuencias non adoitan ser máis que unha multa, que a empresa pode cancelar mediante o pago de impostos. Como expresa Ott: "Se a lei coñecida como -a terceira é a vencida- pode pór a alguén preso para sempre, por que non sucede o mesmo coas empresas?" A chamada reforma "tort" do dereito estadounidense está erosionando a capacidade dos individuos de demandar ás empresas e a capacidade dos tribunais de valuar os danos e prexuízos, de modo tal que disuadiría ás empresas de cometer actos ilícitos.

Ott, xunto con outras persoas, redactaron unha "28a Emenda" da Constitución que lles quitaría o status de "persoa" ás empresas, someténdoas á mesma supervisión que existía nos primeiros 100 anos de historia de Estados Unidos.

Coa actual crise económica mundial e a crecente indignación pública polos excesos dos executivos de AIG e doutros beneficiarios do rescate financeiro, agora podería ser o momento de ampliar o compromiso público para terminar co desequilibrio de poder existente entre a xente e as empresas que ha socavado a democracia.

_____

Denis Moynihan colaborou na produción xornalística desta columna.

Amy Goodman é presentadora de "Democracy Now!", un noticiero internacional diario dunha hora de duración que se emite en máis de 550 emisoras de radio e televisión en inglés e en 200 emisoras en español. En 2008 foi distinguida co "Right Livelihood Award", tamén coñecido como o "Premio Nobel Alternativo", outorgado no Parlamento Sueco en decembro.

© 2009 Amy Goodman

Texto en inglés traducido por Laura Perez e Democracy Now! en español, spanish@democracynow.org

Texto en Galego traducido por Ártabra 21, utilizando os recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo o Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.

Democracy Now!
http://www.democracynow.org/
Democracia Xa!
Difundindo Democracy Now! desde Galiza
http://democracia-xa.blogspot.com/

______________

Non hai rescate para os máis golpeados

Por Amy Goodman 19.03.2009

A utilización de diñeiro do rescate financeiro -diñeiro achegado polos contribuíntes- para o pago de primas de AIG provocou, con razón, unha virulenta reacción masiva contra a aseguradora e contra Wall Street. Mais tamén contra o Presidente Barack Obama e os seus asesores económicos -o Secretario do Tesouro Timothy Geithner e Larry Summers-. Co rescate financeiro, os cidadáns estadounidenses pasaron a ser propietarios do 80 por cento de AIG. A indignación fíxose notar tanto no Partido Demócrata como no Republicano. O Senador republicano por Iowa Charles Grassley dixo sobre os executivos de AIG: "O primeiro que me faría sentir un pouco mellor con eles é que seguisen o modelo xaponés, fixesen unha profunda reverencia ante o pobo estadounidense, desculpásense e logo optasen por unha destas dúas alternativas: renunciar ou suicidarse". O Fiscal Xeral de Nova York Andrew Cuomo acaba de difundir detalles do pago de primas que deixan en evidencia a absurda afirmación de AIG de que se trata de "primas de retención" dirixidas a conservar a empregados crave: once dos executivos que recibiron primas dun millón de dólares xa non traballan para AIG.

Estes millonarios de AIG terían que devolver estas fortunas que non gañaron co seu traballo, e de feito cabe a posibilidade de que o Congreso aprobe unha lei impositiva exclusivamente para eles, que grave as súas primas nun 100 por cento. Pero, para quen son os máis golpeados pola crise económica, servirá de algo toda esta indignación? Chegará algo dos centos de millóns de dólares dos diversos paquetes de estímulo económico e rescates financeiros ao cidadán común que simplemente intenta saír adiante? Ou serán acaparados polas corporacións consideradas "demasiado grandes como para ir á quebra", deixando atrás a millóns de persoas que, polo visto, son suficientemente pequenas como para deixalas crebar?

O Centro para a Inclusión Social (CSI, polas súas siglas en inglés) acaba de publicar un informe sobre a crise económica que inclúe recomendacións sobre o mellor xeito para resolvela. Vincula o factor racial coa falta de oportunidades e a proliferación das tristemente famosas hipotecas de alto risco que desencadearon a crise económica.

Maya Wiley, Directora Executiva de CSI, díxome: "Para estimular a economía temos que estimular a igualdade". A xente precisa educación, transporte, vivenda e un medio ambiente limpo, porque eses son os factores que lles permiten ter unha base sólida para responder á crise e saír adiante. Wiley advirte que a proposta de crear postos de traballo a partir de proxectos de infraestrutura de rápida implementación (proxectos coñecidos como -shovel-ready-) dirixidos a estimular a economía, favorecerá en forma desproporcionada a quen xa traballa no sector da construción, que son predominantemente homes brancos. Por iso propón que se establezan acordos de beneficios comunitarios para a creación de empregos. Sobre este tema, Wiley díxome: "É necesario contar con acordos de beneficios comunitarios para as obras de construción; debemos asegurarnos de que cando o goberno realice obras de construción garanta que as persoas de baixos ingresos, as persoas de cor e as mulleres accedan en igualdade de condicións a eses postos de traballo. E debemos asegurarnos de que o orzamento de tránsito, ou máis ben, o orzamento de transporte destínese realmente a proxectos intelixentes de tránsito que conecten á xente que necesita traballo cos lugares onde están os postos de traballo".

O grupo Unidos por unha Economía Xusta tamén pon énfase na brecha racial que existe na distribución da riqueza sinalando que un "24 por cento da poboación negra e un 21 por cento da latina viven baixo a liña de pobreza, mentres que só un 8 por cento da poboación branca atópase nesa situación. No mundo corporativo estamos presenciando os maiores rescates financeiros da historia, á vez que as remuneracións que reciben os executivos alcanzan montos inusitados. O soldo dun alto executivo é 344 veces maior que o dunha traballadora media".

Existe unha crenza xeneralizada de que a liberación de créditos salvará á economía e de que, polo tanto, estes xigantes bancarios necesitan centos de miles de millóns de dólares dos rescates financeiros custeados polos contribuíntes. Pero a crise comezou xustamente polos incumprimentos de pago dos créditos hipotecarios de alto risco. Unha solución que se podería intentar cando comezou a crise fose axudar aos propietarios que non podían pagar, de maneira que se salvasen da execución da súa vivenda. Maya Wiley do Centro para a Inclusión sinala: "O 35 por cento dos titulares de hipotecas de alto risco estaban en realidade en condicións de recibir préstamos a taxas preferentes. Trinta e cinco por cento. Así que imaxínense se tivésemos un sistema de financiamento no cal a xente accedese realmente aos créditos que lle correspondían. A maioría desa xente eran persoas de cor. E ata se miramos como se estendeu a industria dos préstamos de alto risco, vemos que en gran medida desenvolveuse porque estas comunidades de cor non tiñan un acceso xusto ao crédito".

Os bancos e as institucións de préstamos hipotecarios impulsaron unha estratexia agresiva para imporlles préstamos riesgosos a persoas pobres e minorías. A Asociación Nacional para o Progreso da Xente de Cor (NAACP, polas súas siglas en inglés) presentou demandas contra Wells Fargo e HSBC, acusando a estas institucións de "racismo sistemático e institucionalizado na concesión de préstamos hipotecarios".

Os bancos empaquetaron estes préstamos riesgosos en valores financeiros e vendéronos; logo, en base a eses valores, crearon instrumentos derivados que resultan imposibles de entender e moito menos valuar. AIG asegurou aos bancos de investimento contra as potenciais perdas destes instrumentos derivados complexos. O Tesouro de Estados Unidos rescatou entón aos bancos e a AIG. AIG logo utilizou decenas de miles de millóns de dólares do seu diñeiro do rescate financeiro para pagarlles a eses mesmos xigantes bancarios que xa recibiran miles de millóns de dólares en fondos de rescate: Bank of America e Goldman Sachs. Pero, a pesar desta sangría de centos de miles de millóns de dólares que se destinou a estes megabancos, resulta que agora nos din que o mercado crediticio segue paralizado. Moitos bancos europeos tamén recibiron fondos a través de similares rescates, incluído o banco suízo UBS, que ofrece contas bancarias secretas que permiten aos estadounidenses máis ricos evadir impostos. De feito iso é o que están facendo os tan golpeados contribuíntes estadounidenses: rescatando aos seus adiñeirados compatriotas evasores de impostos.

Obama rodeouse de asesores financeiros, como Summers e Geithner, que teñen vínculos moi estreitos con Wall Street. É hora de canalizar o estímulo económico cara a quen realmente o necesitan: os cidadáns que o están financiando cos seus impostos.

_____

Denis Moynihan colaborou na produción xornalística desta columna.

Amy Goodman é presentadora de "Democracy Now!", un noticiero internacional diario dunha hora de duración que se emite en máis de 550 emisoras de radio e televisión en inglés e en 200 emisoras en español. En 2008 foi distinguida co "Right Livelihood Award", tamén coñecido como o "Premio Nobel Alternativo", outorgado no Parlamento Sueco en decembro.

© 2009 Amy Goodman

Texto en inglés traducido por Laura Perez e Democracy Now! en español, spanish@democracynow.org

Texto en Galego traducido por Ártabra 21, utilizando os recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo o Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.

Democracy Now!
http://www.democracynow.org/
Democracia Xa!
Difundindo Democracy Now! desde Galiza
http://democracia-xa.blogspot.com/

_______________

Obama e a súa coalición dos xa non tan dispostos

Por Amy Goodman
4 de Marzo de 2009

O Presidente Barack Obama reuniuse recentemente cos primeiros ministros de Canadá e Gran Bretaña. O encontro desta semana co británico Gordon Brown—promotor dun "New Deal mundial" —provocou unha pequena conmoción cando a Casa Branca decidiu reducir a conferencia de prensa que estaba pautada a unha simple sesión de preguntas e respostas na Oficina Oval, o cal en certos círculos británicos foi visto como un desaire. Aduciuse que o cambio debíase ao mal tempo que cubriu de neve o Rose Garden, lugar onde tradicionalmente se celebran as conferencias de prensa presidenciais.

Pero quizais non se debese tanto ao exceso de neve que efectivamente cubría os xardíns da Casa Branca, senón a unha estratexia dirixida a cubrir as crecentes diferenzas nas políticas referidas a Afganistán.

A política que impulsa Estados Unidos en Afganistán inclúe un incremento pronunciado de soldados—xa iniciado—e bombardeos continuos en Paquistán utilizando avións teledirigidos. A intensificación das mortes civís é un feito. Nacións Unidas estima que máis de 2.100 civís morreron en 2008, o cal representa un incremento do 40 por cento con respecto a 2007.

A ocupación de Afganistán xa leva oito anos e en moitos países da OTAN concita cada vez menos apoio. Joseph Stiglitz, gañador do Premio Nobel de Economía en 2001, díxome: "O avance en Afganistán vai custar moi caro. As cousas non están marchando moi ben… Os nosos socios na OTAN están cada vez máis desencantados coa guerra. falei con moita xente en Europa e eles senten que a situación está realmente empantanada, que nos estamos empantanando outra vez".

Corenta e un nacións contribúen con tropas para conformar a presenza de 56.000 efectivos da OTAN en Afganistán. Máis da metade destes soldados son estadounidenses. O Reino Unido ten 8.300 e Canadá case 3.000. Manter as tropas resulta custoso, pero o custo humano é aínda maior. Cun total de 108 mortes, Canadá ten a taxa máis alta de mortes per cápita dos exércitos estranxeiros en Afganistán, debido a que as súas tropas están destacadas no sur, nas inmediacións de Kandahar, onde os talibán son máis fortes.

O domingo pasado, o Primeiro Ministro canadense, Stephen Harper, declarou en CNN: "Non imos gañar esta guerra quedándonos… De feito, a miña opinión persoal é que francamente non imos derrotar nunca aos insurxentes". O Secretario de Defensa Robert Gates escribiu hai pouco na revista de política exterior Foreign Affairs: "A vitoria de Estados Unidos non pode lograrse matando ou capturando". Con todo, foi Canadá quen fixou o prazo para o retiro de tropas a fins de 2011. Estados Unidos, en cambio, fala de escalada.

Anand Gopal, correspondente en Afganistán do periódico The Christian Science Monitor, describiu a situación no terreo: "Moitos afgáns cos que falei na rexión do sur, onde se están dando os combates, afirman que traer máis tropas resultará nun aumento das baixas civís. Traerá máis incursións nocturnas, tan resistidas pola sociedade afgá. E tamén está o problema de que cada vez que os soldados estadounidenses entran nunha aldea e logo retíranse, atrás veñen os talibán a atacar a mesma aldea". A lexisladora afgá Shukria Barakzai díxolle a Gopal: "Envíennos 30.000 universitarios. Ou 30.000 enxeñeiros. Pero non nos envíen máis tropas, que só traerán máis violencia".

As mulleres de Afganistán cumpren un rol crave na loita pola paz. Unha fotógrafa escribiume recentemente contándome que: "O domingo 8 de marzo realizaranse diversas celebracións en todo Afganistán para conmemorar o Día Internacional da Muller. En Kandahar, centos de mulleres reuniranse para orar xuntas pola paz, un acto que resulta particularmente significativo nesta rexión tan inestable de Afganistán". Ao retornar dun encontro internacional de mulleres celebrado en Moscova, a escritora feminista Gloria Steinem sinalou que se falou en particular da necesidade de que os medios de comunicación contratasen a correspondentes de paz para contrarrestar aos correspondentes de guerra. Dese xeito se amplificarían as voces da sociedade civil, resaltando a aquelas que loitan pola paz. Nos medios de prensa estadounidenses a tendencia é a equiparar librar unha guerra con combater ao terrorismo. Pero no terreo, as baixas civís provocan unha enorme hostilidade. Neste sentido, Mary Robinson, ex presidenta de Irlanda, recalcou: "Me entristece e asombra a virulencia das reaccións anti-estadounidenses que provocan estas guerras [en Iraq e Afganistán]. Son vistas como ocupacións. … Creo que é vital que aprendamos dos erros en que incorremos ao facer chamamentos de guerra, en particular, a facelo do xeito en que o fixo Estados Unidos, sen ter en conta as preocupacións que expuña o resto do mundo … o que pasou inicialmente coa guerra de Iraq" É certo que o Reino Unido sumouse, pero había moita xente dentro do Reino Unido que non apoiou a alianza que abriu o camiño a esa guerra. E os danos foron moitos. Temos que ser capaces novamente de construír unha estratexia multilateral e unha estratexia de apoio rexional para resolver problemas particularmente difíciles. Vimos que iso era posible no caso de Corea do Norte, onde traballaron e seguen traballando xuntos seis países, cinco países e Estados Unidos. Necesitamos unha alianza similar estruturada na rexión, porque está todo moi conectado agora–Medio Oriente con Afganistán e Paquistán, e ata con India, logo dos incidentes en Mumbai, e as tensións que hai aí. De maneira que precisamos unha estratexia que se nutra da forza que brinda traballar cos países veciños.?

Barack Obama arrasou nas primarias e chegou á presidencia debido en gran medida ao seu discurso antibélico. Con todo, mentres mandatarios como Brown e Harper están cedendo ante os crecentes reclamos dos seus cidadáns para pór fin á guerra, en Estados Unidos apenas se se debate a decisión de aumentar as tropas en Afganistán, ou o feito de que a guerra expándase cara a Paquistán.

_____

Denis Moynihan colaborou na produción xornalística desta columna.

Amy Goodman é presentadora de "Democracy Now!", un noticiero internacional diario dunha hora de duración que se emite en máis de 550 emisoras de radio e televisión en inglés e en 200 emisoras en español. En 2008 foi distinguida co "Right Livelihood Award", tamén coñecido como o "Premio Nobel Alternativo", outorgado no Parlamento Sueco en decembro.

© 2009 Amy Goodman

Texto en inglés traducido por Laura Perez e Democracy Now! en español, spanish@democracynow.org

Texto en Galego traducido por Ártabra 21, utilizando os recursos públicos de tecnoloxía lingüística desenvolvidos polo o Seminario de Lingüística Informática (SLI) da Universidade de Vigo.

Democracy Now!
http://www.democracynow.org/
Democracia Xa!
Difundindo Democracy Now! desde Galiza
http://democracia-xa.blogspot.com/

_______________